Community Honey

Het is de meest gegeten honing ter wereld: bloemenhoning. Toch is de ene bloemenhoning de andere niet, want de bloem waar de nectar vandaan komt bepaalt de smaak van jouw honing en dit verschilt per regio en land. Omdat we het belangrijk vinden dat originele smaken bewaard blijven, introduceren we Community Honey: de eerste Fairtrade Single Origin Bloemenhoning exclusief bij jouw Albert Heijn. ‘Single Origin’ betekent dat de vloeibare honing in onze knijpflessen 100% afkomstig is van één origine, in ons geval van coöperatie Apicoop uit de Selva Valdiviana regio in Chili. En dat maakt ‘m bijzonder lekker!

Probeer zelf onze Community Honey voor in een kopje (munt)thee, over een stapel pannenkoeken, over jouw overnight oats of als dressing voor over deze gegrilde wortels uit de oven. Te vinden in het schap bij jouw Albert Heijn.

De oorsprong van de coöperatie die onze Community Honey produceert, gaat terug tot 1980. In dat jaar begint het Bisdom Valdivia, dat een groot aantal kleine bijenhouders in het gebied omvatte, met gezamenlijke honingproductie. In de loop der jaren maakten de producenten zich onafhankelijk van de katholieke kerk en voegden zich in 1997 samen tot: ‘Cooperativa Campesina Apícola Valdivia Ltda.’

Apicoop, gevestigd in Paillaco, XIV Región de los Ríos, is een coöperatie van 198 kleine en middelgrote bijenhouders. Het is hun hoofddoel om de sociale, culturele en economische ontwikkeling van Chileense honingproducenten te bevorderen door de verkoop van hun honing tegen eerlijke prijzen. Als onderdeel van de coöperatie worden bijvoorbeeld de imkers ondersteund met technische assistentie en kunnen ze toegang krijgen tot (micro)kredieten. In de begintijden van de coöperatie was honing een bijproduct: een aanvulling op de traditionele landbouwactiviteiten. Maar in de loop der jaren is de productie van honing steeds belangrijker geworden en behoort het inmiddels tot de grootste landbouwactiviteit in de regio.

De bijenhouders van Apicoop hebben zich verspreid over de langgerekte kustlijn: van halverwege Chili tot het zuidelijke eiland ‘Isla Grande’. Een aantal leden zijn afkomstig uit inheemse dorpen zoals Mapuches en Pehuenches: dit zijn historisch verwaarloosde en sociaal kwetsbare groepen waar de bijenteelt inmiddels de belangrijkste inkomstenbron in hun levensonderhoud vormt.

Chili is een smal, uitgestrekt land met meer dan 4.000 kilometer kustlijn waar alle mogelijke klimaten van de wereld te vinden zijn. Het gebied van de bijen rijkt van de Valparaíso-regio tot de Chiloé-archipel, en beslaat zo’n 1.200 kilometer. In dit gebied is er een grote diversiteit aan inheemse flora die zorgt voor de typische smaak van de Chileense honing. Onze 100% Chileense honing dankt zijn volle fruitige smaak met een subtiele toffeehint aan de vele eucalyptusbomen die de regio ‘Selva Valdiviana’ rijk is.

De Chileense bijenhouders van Apicoop oogsten met behulp van strenge kwaliteits- en hygiënecontroles. Sinds de oprichting heeft de organisatie een eigen technische afdeling. Zij geven workshops en advies aan de leden over het beheer van de bijenkorven in de verschillende seizoenen, de preventie en controle van ziekten onder bijenvolken, de ontwikkeling van productiviteitsprojecten en de traceerbaarheid van de honing.

Een van de belangrijkste factoren die bijdraagt aan een goede kwaliteit honing is de aanwezigheid van een wasstempelmachine. Een wasstempelmachine is een mechanisch systeem dat eerst dunne platen van was maakt en vervolgens deze vellen aan beide zijden voorziet met honderden zeshoeken zodat de bijen deze cellen kunnen gebruiken als model voor de bouw van hun honingraten.

Hoe wordt honing eigenlijk gemaakt? Het proces van honing begint bij de bloemetjes en de bijtjes. Honingbijen verzamelen nectar van bloemen. Daar voegen zij enzymen aan toe om de honing in hun buik om te zetten naar licht verteerbare suikers. In de bijenkorf wordt de honing van bij op bij doorgegeven om zoveel mogelijk enzymen eraan toe te voegen. Als het mengsel de juiste dikte heeft, wordt de honing in een honingraat gestopt. De honing rijpt vervolgens zo’n zeven tot tien dagen waarna de honing klaar is om geoogst te worden.

Onder normale omstandigheden genereert een bijenfamilie ongeveer dertig kilo honing per jaar, maar dit kan verhoogd worden wanneer de imker zijn bijenkasten van het ene naar het andere deel van het land verplaatst. Chili is een langgerekt land, waardoor de bloeitijd varieert van het noorden tot het zuiden. Zo is in de buurt van Santiago de belangrijkste nectar afkomstig van een inheemse boom, de Quillay, waarvan de nectarproductie half januari ten einde loopt. Vervolgens is het de perfecte tijd om de bijenkasten naar het zuiden van het land te verplaatsen, waar de belangrijkste bloei juist in januari begint.

Een oogstkamer is een ruimte die is uitgerust met een pan om het dunne waslaagje (dat de honingraten met rijpe honing bedekt) te verwijderen, een centrifuge om de honing uit de honingraten te slaan en een bassin om de honing verder van de was te scheiden. Een groot aantal bijenhouders beschikt over eigen oogstkamers, maar Apicoop heeft ook gemeenschappelijke oogstkamers waar je als bijenhouder gebruik van kunt maken.

Daarna worden de vaten honing van verschillende imkers overgebracht naar de homogenisatie-installatie van Apicoop: hier wordt de honing in roestvrijstalen tanks gehomogeniseerd totdat er honing is verkregen die zowel kwalitatief, maar ook in smaak en textuur één is geworden. Deze vaten worden vervolgens overgegoten in vaten van driehonderd kilo: klaar om naar de haven en vandaar naar Nederland te worden verscheept. 

De prijs die we voor onze Fairtrade honing betalen is conform de voorwaarden van Fairtrade International: dat betekent dat we de marktprijs voor honing betalen en daarbovenop een Fairtrade premie van twintig US-dollarcent per kilo.

Wanneer de marktprijs onder de gestelde minimumprijs ligt, dan betalen we de coöperatie de minimumprijs. Voor 2021 zijn we een prijs overeengekomen die boven de minimumprijs ligt, aangezien marktprijs hoger is dan minimumprijs. De marktprijs ligt op dit moment op drie US-dollar per kilo.

Voor Community Honey betalen we bovenop deze Fairtrade International prijs en de standaard Fairtrade premie, ook nog een extra Fairtrade Original-premie van twintig US-dollarcent per kilo. Dus in totaal betalen we aan coöperatie Apicoop de marktprijs + Fairtrade premie + extra Fairtrade Original premie, in totaal 3,40 US-dollar per kilo Community Honey, omgerekend 2,80 euro per kilo.

Het geld dat binnenkomt door de Fairtrade premie én de extra Fairtrade Original-premie wordt uitgegeven aan projecten die ten goede komen aan alle 198 leden van de coöperatie. Dit wordt bepaald tijdens de Algemene Ledenvergadering waarin een driejarig premieplan wordt voorgelegd en waarover wordt gestemd. Voor de eerste drie jaren is besloten dat de Fairtrade premie ingezet wordt voor het betalen van (micro)kredieten, technische assistentie aan de leden, het laboratorium voor “bijengezondheid” en het verstrekken van een informatief vaktijdschrift.

De projecten voor de extra Fairtrade Original-premie worden momenteel in kaart gebracht. Het plan is om dit geld in te zetten voor de aanschaf van een nieuwe bijenwasstempel.

Bijen leveren een hele grote én belangrijke bijdrage aan onze samenleving. De bestuiving van gewassen door insecten is noodzakelijk voor meer dan 75% van ons voedsel. Het zijn de bijen en de hommels die ervoor zorgen dat we elk jaar bijvoorbeeld in Nederland kunnen genieten van kersen, appels en peren. Veel van jullie zullen dit weten, maar wist je dat bijen ook nodig zijn voor het voortbestaan van onze bossen? Ook hier verzamelen bijen nectar en zorgen voor de verspreiding van zaden, wat bijdraagt aan de voortplanting en vernieuwing van grote bosgebieden. Deze bossen dragen niet alleen bij aan de opvang van CO2, maar beperken ook de opwarming van de aarde. De duizenden bijenkorven die in het ‘Valdiviaanse regenwoud’ in het Chileense Patagonië te vinden zijn, hebben naar schatting de capaciteit om meer CO2 om te zetten dan het hele Amazonegebied! De bezige bijen van onze honing werken dus niet alleen aan een lekkere smaak, maar ook hard aan een beter klimaat.

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit verplicht elke voedselproducent om op elk product een houdbaarheidsdatum te zetten. Dat is de reden dat je ook op onze Community Honey een tht-datum vindt. Toch is het goed om te weten dat honing bijna niet kan bederven. De honing kan wel na een tijdje kristalliseren en zich tot één vast geheel vormen. Verwarm dan de honing even, dan kun je daarna eindeloos weer van de honing genieten!